De impact van toegankelijk publiceren op onze processen
In het afgelopen jaar zijn we bij Crius Group aan de slag gegaan met toegankelijk publiceren (TPUB) en hoe dit onze processen zal beïnvloeden. E-books zijn altijd al een speerpunt geweest voor ons bedrijf en we willen dezelfde kwaliteit en service blijven garanderen, ook wanneer er nieuwe wetgeving komt.
Jens Gilis
In onze werkgroep TPUB bekeken we wat de belangrijkste punten van een toegankelijk e-book waren. Hierbij vonden we het belangrijk om de impact op de workflow zo min mogelijk te houden. Hoe Crius Group hiermee omgaat, lees je hier!
Metadata
Metadata is één van de belangrijkste (wellicht zelfs het belangrijkste) elementen in een toegankelijk e-book. Het bepaald niet alleen wat er in je e-book staat, maar zorgt er zelfs voor dat je e-book überhaupt uitgelezen kan worden! Het is daarom absoluut noodzakelijk om onze standaard ePub2-bestanden te verrijken.
We geven aan hoe toegankelijk het e-book is, maar ook welke talen erin voorkomen, of alle beelden beschreven zijn enzovoort. Deze metadata lezen we uit aan de hand van de InDesign-bestanden van het boek.
Afbeeldingen en ALT-tekst
En zo stippen we meteen een tweede puntje aan. Alle afbeeldingen in je binnenwerk moeten beschreven worden in een ALT-tekst, met uitzondering van puur decoratieve elementen.
Wie het nu in Keulen hoort donderen geven we kort nog even mee wat zo een ALT-tekst is:
- Beknopte en informatieve taal;
- Maximaal 125 tekens (short description);
- Geen details uit de tekst en dus verschillend van het onderschrift;
- Bevat geen URL-links.
Structurele verschillen
Je merkt dat er structureel in het e-book dus iets moet veranderen. Om zulke metadatering en ALT-tekst mogelijk te maken stappen we over naar een nieuw formaat, ePUB3.
Er komt ook een duidelijke HTML-structuur in het bestand. Zo is
het mogelijk voor software om het e-book zelfs zonder vormgeving correct voor
te stellen. De beschrijvende CSS komt dus in grote mate te vervallen. Deze
structurele wijzigingen implementeren we in de opmaak van onze bestanden. Zo
kunnen we in de achtergrond - zonder impact voor de klant - onze bestanden
klaarmaken voor de switch.
Navigatie
Daarnaast komen er ook meer navigatiemogelijkheden in het bestand, naast de traditionele navigatie, die blijft uiteraard bestaan. Een digitale, aanklikbare kopie van de inhoudstafel zal nog steeds beschikbaar zijn. Hierin verschilt het toegankelijke e-book niet. Het verschil zit in de nieuwe oriëntatiepunten en de paginalijst.
De oriëntatiepunten zijn belangrijke punten in het boek die in een aparte, aanklikbare inhoudstafel komen. Zo wordt het navigeren door het boek veel sneller. Enkele van de punten die in deze inhoud komen zijn het begin van de boektekst, de proloog en het begin van het nawerk.
Deze functionaliteit voegt ook meerwaarde toe voor onderzoekers en studenten die veel sneller en duidelijker bij de delen van het boek geraken waar ze naar op zoek zijn.
De paginalijst is een letterlijke lijst van paginacijfers. Deze stemt overeen met het folioboek en dient vooral om iedereen dezelfde content te kunnen tonen wanneer er verwezen wordt naar een bepaalde pagina. Dit had een zeer bewerkelijk proces kunnen zijn, maar door onze achtergrond in scripting heeft Crius Group al deze navigatie-tools kunnen automatiseren.
Contrast en kleurgebruik
Ook contrast is een belangrijk punt binnen de nieuwe wetgeving. Grijze achtergronden voor kaderteksten en opgemaakte kleurenbeelden zullen moeten voldoen aan de verhouding van 4.5/1.
Concreet wilt dat zeggen dat tekst op een grijze achtergrond van 10% zwart, 4.5 keer zo donker moet zijn (dus 45% zwart). Dit is een harde grens waar niet van afgeweken kan worden en zal hoe we met kleur omgaan veranderen.
We zullen hierop steeds een handmatige controle moeten uitvoeren aangezien een folioboek niet gebonden is aan deze regel.
Validatie
Last but not least is het ook belangrijk om aan te geven hoe we al deze extra’s gaan valideren. Voorlopig, nu de wetgever op zich laat wachten, hanteren we internationale standaarden om onze e-books te toetsen.
Zo maken we gebruik van EPUB-checker en ACE by Daisy om onze validatie te verkrijgen. Daarnaast zijn we volop aan het testen met uitgevers in binnen- en buitenland om ook hun voorwaarden in te lossen. Maar daarover later meer.
TPUB sessie 35-jarig jubileum
Wil je meer weten? Herbekijk hier de sessie die collega Jens Gilis gaf tijdens ons 35-jarig jubileum over dit onderwerp. 👉